17 Branches Of Astronomy ( खगोल विज्ञानको १७ शाखाहरु )

उत्तर: Astrophysics (खगोलभौतिकी) ✅

👉 Astrophysics भन्नाले भौतिक विज्ञानका नियमहरू (जस्तै: यांत्रिकी, ऊष्मागतिकी, विद्युतचुम्बकत्व, क्वान्टम यान्त्रिकी आदि) प्रयोग गरी तारा, ग्रह, आकाशगंगा, कृष्ण विवर (Black Hole), नेब्युला लगायत सम्पूर्ण आकाशीय पिण्डहरूको गुण, संरचना र गतिशीलताको अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखा हो।

उत्तर: Cosmology (ब्रह्माण्ड विज्ञान) ✅

👉 Cosmology भन्नाले ब्रह्माण्डको उत्पत्ति (Origin), संरचना (Structure), विकासक्रम (Evolution) र भविष्य (Future) को अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाइन्छ।
यसमा Big Bang सिद्धान्त, डार्क म्याटर, डार्क एनर्जी, आकाशगंगा निर्माण जस्ता विषयहरू समावेश हुन्छन्।

सही उत्तर:  Asteroseismology ✅

👉 Asteroseismology भन्नाले ताराहरूको भित्री संरचना र गतिशीलताको अध्ययनलाई जनाइन्छ।
यसमा तारामा देखिने कम्पन (oscillations) र तरंगहरूको विश्लेषण गरेर घनत्व, तापक्रम, दबाब वितरण, र रासायनिक संरचना जस्ता आन्तरिक गुण पत्ता लगाइन्छ।

उत्तर: Heliophysics (सौर भौतिकी) ✅

👉 Heliophysics भन्नाले सूर्यबाट निस्कने विकिरण, सौर हावा (solar wind), चुम्बकीय क्षेत्र, सौर ज्वाला (solar flares) आदिले अन्तरिक्षमा र पृथ्वीको वरिपरि पार्ने प्रभावहरूको अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाइन्छ।

उत्तर: Astrometry (खगोलमापनशास्त्र) ✅

👉 Astrometry भन्नाले आकाशीय पिण्डहरूको ठीकठीक स्थान, चाल (motion), दूरी र परिक्रमा मार्ग (orbit) मापन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाइन्छ।
यसले ताराहरूको स्थान निर्देशाङ्क (celestial coordinates) निर्धारण गर्नेदेखि लिएर ग्रहहरूको कक्षीय गणना र अन्तरिक्ष नेभिगेसनसम्म महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।

उत्तर: Planetary Science (ग्रह विज्ञान) ✅

👉 Planetary Science भन्नाले ग्रह, तिनका उपग्रहहरू, वलय प्रणाली, सतह, वायुमण्डल, आन्तरिक संरचना र विकासक्रमको विस्तृत अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाइन्छ।
यसले हाम्रो सौरमण्डलका ग्रहहरू मात्र नभई अन्य एक्सोप्लानेटहरू (सौरमण्डल बाहिरका ग्रह) को अध्ययनलाई पनि समेट्छ।

सही उत्तर:  Astrogeology ✅

👉 Astrogeology भन्नाले चन्द्रमा, क्षुद्रग्रह, धूमकेतु र अन्य आकाशीय पिण्डहरूको भूवैज्ञानिक संरचना, सतह, खनिज र भू-इतिहासको अध्ययन गर्ने शाखालाई जनाइन्छ।

💡 विकल्पहरूको छोटकरीमा अर्थ:

• Areology – मंगल ग्रहको भूगोल/भूविज्ञान

• Exogeology – पृथ्वीबाहेकको भूविज्ञान (सामान्य रूपमा Astrogeology को पर्याय)

• Selenography – चन्द्रमाको सतह र स्थलाकृतिक अध्ययन

उत्तर: Areology (मंगल भूविज्ञान) ✅

👉 Areology भन्नाले विशेष रूपमा मंगल ग्रहको भूभाग, चट्टान, माटो, वायुमण्डल र भू-इतिहासको अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाइन्छ।
यसले मंगल ग्रहको सतहको संरचना, भू-उत्पत्ति र सम्भावित जल र जीवन संकेतहरूको अनुसन्धानमा मद्दत पुर्‍याउँछ।

उत्तर: Astrobiology (अस्ट्रोबायोलोजी / अन्तरिक्ष जीवविज्ञान) ✅

👉 Astrobiology भन्नाले ब्रह्माण्डमा जीवनको उत्पत्ति, विकास, वितरण र सम्भावित अस्तित्वको अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाइन्छ।
यसमा पृथ्वीबाहेक अन्य ग्रह र उपग्रहहरूमा जीवनको सम्भाव्यता, एक्सोप्लानेटहरूमा जल र जैविक अणुहरूको खोज तथा जीवनको उत्पत्ति सम्बन्धी अनुसन्धान समावेश हुन्छ।

उत्तर: Exoplanetology / Exoplanet Science (एक्सोप्लानेट विज्ञान) ✅

👉 यस शाखाले सौर्यमण्डल बाहिरका ग्रहहरू (Exoplanets) को पहिचान, संरचना, कक्षा, वायुमण्डल र जीवनको सम्भाव्यताको अध्ययन गर्छ।
यस अन्तर्गत ट्रान्जिट विधि, रेडियल भलाक विधि, प्रत्यक्ष अवलोकन जस्ता प्रविधिहरू प्रयोग गरी एक्सोप्लानेटहरूको अनुसन्धान गरिन्छ।

उत्तर: Exogeology (बाह्य भूविज्ञान) ✅

👉 Exogeology भन्नाले सौर्यमण्डलका बाह्य ग्रहहरू र सौर्यमण्डल बाहिरका उल्कापिण्ड, क्षुद्रग्रह, धूमकेतु जस्ता आकाशीय पिण्डहरूको भूवैज्ञानिक संरचना, सतह, चट्टान र भू-इतिहासको अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाउँछ।

उत्तर: Helioseismology (सौर कम्पनशास्त्र) ✅

👉 Helioseismology भन्नाले सूर्यको भित्री संरचना र गतिशीलताको अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाइन्छ।
यसमा सूर्यमा उत्पन्न हुने कम्पन (oscillations) र तरंगहरूको विश्लेषण गरेर तापक्रम, घनत्व, दबाब वितरण, र भित्री संरचनाको जानकारी पत्ता लगाइन्छ।

उत्तर: Photometry (फोटोमेट्री / प्रकाशमापनशास्त्र) ✅

👉 Photometry भन्नाले खगोलीय पिण्डहरू (तारा, ग्रह, नेब्युला आदि) बाट उत्सर्जित हुने प्रकाशको तीव्रता, रंग र समय अनुसारको परिवर्तन मापन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाउँछ।
यसले तारा चमक (luminosity), परिवर्ती तारा (variable stars) र अन्य आकाशीय पिण्डहरूको अध्ययनमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ।

उत्तर: Selenography (सेलेनो ग्राफी / चन्द्रमापरिचयशास्त्र) ✅

👉 Selenography भन्नाले चन्द्रमाको सतह, स्थलाकृति, पहाड, खाडल, समुद्र आदि भौतिक विशेषताहरूको अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाउँछ।
यसले चन्द्रमाको नक्सांकन, स्थलाकृतिक विश्लेषण र अनुसन्धानमा मद्दत पुर्‍याउँछ।

उत्तर: Astrochemistry (खगोल रसायनशास्त्र) ✅

👉 Astrochemistry भन्नाले तारा, नेब्युला, ग्रह र अन्य खगोलीय पिण्डमा रहेका अणु, रासायनिक तत्व, रासायनिक संरचना र प्रतिक्रियाहरूको अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाउँछ।
यसमा अन्तरिक्षमा अणुहरूको निर्माण, सूर्यमा रासायनिक प्रक्रिया, अन्तरतारकीय माध्यम (interstellar medium) मा रासायनिक प्रक्रियाहरूको अनुसन्धान समावेश हुन्छ।

उत्तर: Astrobiology (अस्ट्रोबायोलोजी / अन्तरिक्ष जीवविज्ञान) ✅

👉 Astrobiology भन्नाले ब्रह्माण्डमा जीवनको उत्पत्ति, विकास, वितरण र अस्तित्वको सम्भाव्यताको अध्ययन गर्ने खगोल विज्ञानको शाखालाई जनाउँछ।
यसमा पृथ्वीबाहेक अन्य ग्रह, उपग्रह र एक्सोप्लानेटहरूमा जीवनको संकेत खोज्ने अनुसन्धान समावेश हुन्छ।